Hoe snel een echtscheiding verloopt, hangt af van de medewerking van beide echtgenoten. Wanneer beide echtgenoten willen scheiden, verloopt de procedure sneller dan wanneer een van hen weigert. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende scenario's.
1. Echtscheiding door onderlinge toestemming:
De snelste manier om te scheiden, is door onderlinge toestemming (‘EOT’). Dit betekent de echtgenoten het eens zijn over de scheiding en alle bijbehorende zaken. Dit omvat afspraken over de verblijfsregeling van kinderen, onderhoudsgeld, en de verdeling van het huwelijksvermogen, inclusief de gezinswoning. Een EOT is alomvattend en slechts haalbaar indien de echtgenoten op één lijn zitten.
Zodra de EOT-overeenkomst is ondertekend, wordt deze naar de familierechtbank gestuurd. Binnen 3 à 4 maanden bekrachtigt de rechtbank de overeenkomst en is de scheiding een feit.
2. Echtscheiding door onherstelbare ontwrichting:
Als een EOT-akkoord niet mogelijk is, moet de Familierechtbank de knoop doorhakken over de geschilpunten tussen de echtgenoten. Bijgevolg dient er een verzoekschrift tot echtscheiding te worden ingediend bij de familierechtbank. Dit kan ofwel gezamenlijk door beide echtgenoten, dan wel door slechts één van hen.
In dergelijk geval spreek je van een echtscheiding op basis van ‘onherstelbare ontwrichting’ van het huwelijk. Vervolgens worden beide echtgenoten via een gerechtsbrief opgeroepen om te verschijnen voor de familierechtbank voor de ‘inleidende zitting’.
Bij een gezamenlijk verzoek tot echtscheiding, spreekt de rechter de echtscheiding uit indien de echtgenoten reeds meer dan 6 maanden feitelijk gescheiden leven en bijgevolg zijn ingeschreven op verschillende adressen. Indien er geen feitelijke scheiding van 6 maanden is, zal de rechter een nieuwe zittingsdatum bepalen die volgt op het verstrijken van de 6 maanden.
Bij een eenzijdig verzoek tot echtscheiding vraagt de rechter op de inleidende zitting aan de andere echtgenoot of hij/zij wenst te scheiden. Als deze echtgenoot akkoord gaat met de echtscheiding, volgt er een nieuwe zitting die ten vroegste drie maanden na de inleidende zitting plaatsvindt. Deze drie maanden zijn een reflectieperiode, waarna de weigerende echtgenoot het akkoord tot echtscheiding moet herhalen op een tweede zitting. Als deze echtgenoot zich een tweede maal akkoord verklaart, spreekt de rechter de echtscheiding uit.
Indien de weigerende echtgenoot zich op de inleidende of een latere zitting echter niet akkoord verklaart met de echtscheiding, bepaalt de rechter een nieuwe zittingsdatum. Deze zitting vindt ten vroegste één jaar plaats nadat de echtgenoten feitelijk gescheiden leven, dan wel één jaar na de inleidende zitting.
Wanneer de echtgenoten op de inleidende zitting echter al meer dan één jaar op verschillende adressen wonen, spreekt de rechter de echtscheiding onmiddellijk uit.
3. Conclusie:
De verstandhouding tussen de echtgenoten dicteert het tempo van de echtscheidingsprocedure.
Bij een EOT kan de echtscheiding binnen enkele maanden voltooid zijn. De echtscheiding op basis van een onherstelbare ontwrichting duurt langer, maar hoe beter de verstandhouding hoe sneller de
procedure verloopt. Indien een van de echtgenoten echter weigert in te stemmen met de echtscheiding, kan de procedure hoogstens één jaar worden gerekt.